algemeen

Tijd voor een terugblik

2019 is bijna ten einde en we vonden het daarmee tijd voor een terugblik uit het veld. In dit artikel lees je de insights van Nanon Soeters en Djenny Brugmans van Rozenbrood, Chantal Verweij van de Inspiratiebrigade en oud-bestuurslid Peter van der Wel. 

Rozenbrood | Picturing the future – Nanon Soeters & Djenny Brugmans
Hoogtepunt van het jaar: het nieuws dat waarschijnlijk quantumsuperioriteit bereikt is! Dat betekent dat een quantumcomputer een gecompliceerde opdracht bewezen veel sneller kan uitvoeren dan een klassieke (super)computer. In september deed een quantumcomputer van google 200 seconden over een taak die een gewone computer naar schatting duizenden jaren zou kosten. Deze stap is het begin van een hele nieuwe vorm van technologisering.

Als reactie op de bestaande technologie is ons het laatste jaar opgevallen dat er veel aandacht is voor wat ons mens maakt. En ons juist onderscheidt van de technologische entiteiten die aan het ontstaan zijn. Dus meer aandacht voor menselijkheid, creativiteit en zintuigen.

Vanuit ons werk zien we in de balans tussen technologie en menselijkheid juist de oplossing voor de uitdagingen waar veel opdrachtgevers mee worstelen.

De Inspiratiebrigade – Chantal Verweij
Wat ik momenteel het meest met klanten bespreek zijn niet de trends op zich, maar de vraag ‘wat doen we ermee?’. Als we met quantumcomputing alles kunnen berekenen, wat willen we dan weten? Als we met CRISPR-Cas alles kunnen ‘maken’, wat voor updates aan onze lichamen of dieren of planten willen we dan? Als we met no-code en low-code alles zelf kunnen maken (democratisering van kennis en vaardigheden), wie zijn we dan nog?

Peter van der Wel – Futuroloog en econoom
Hoogtepunt van het jaar was voor mij de wereldwijde kantelende normaliteit ten aanzien van duurzaamheid. Ineens is iedereen (nou ja bijna iedereen) duurzaam en is het niet meer de vraag of we duurzaam moeten worden, maar hoe we dat moeten doen. Vanuit ons vak gezien valt dan op dat in Nederland de boeren, de bouw en natuurlijk ook de politiek niet voldoende vooruit hebben gekeken. Deze problemen zag je immers al vele jaren terug aankomen en toen had je veel makkelijker en goedkoper maatregelen kunnen nemen. Een extra aansporing om ons nog meer agenderend op te stellen.

Vooruitkijkend verwacht ik dat we als samenleving de komende jaren nog meer problemen gaan krijgen als feiten en meningen door elkaar heen gaan lopen. Als feiten gewoonweg worden ontkent. Dat is natuurlijk altijd al zo geweest, maar in handen van populisten en influencers is dat een gevaarlijk mechanisme. 

Voor de ontwikkeling van het vak wil ik graag de geschiedenis inbrengen als bron voor de toekomst. Voor ons boek ‘Toekomstverkennen’ dat ik samen met Freija van Duijne heb geschreven, heb ik de geschriften van de grondleggers van ons vak weer eens herlezen, waaronder H.G . Wells, Fred Polak en Pierre Wack.  Zij hebben eigenlijk alles al gezegd of geschreven bijvoorbeeld over het systeemdenken en de drijvende krachten achter geschiedenis en toekomst. Wij latere toekomstverkenners hebben vooral hun ideeën uitgewerkt.  

Zo kwam ik in mijn zoektocht ook uit bij de ‘Cliodynamica’, een multidisciplinair onderzoeksgebied dat de geschiedenis als mathematische wetenschap beschouwt. Hierin worden theorieën ontwikkeld om dynamische processen te verklaren zoals demografische groei en verval, burgeroorlogen, de opkomst en het verval van imperia, de verspreiding of verdwijning van religies, etc. Deze theorieën worden omgezet in wiskundige modellen, waarvan de uitkomsten worden getoetst aan feitelijke gegevens. Bijzonder boeiend, zeker als je je afvraagt of deze kennis ook te extrapoleren is naar nu en vooral naar de toekomst!